Malaysia – Wikipedia tiếng Việt

Malaysia (phiên âm: Ma-lai-xi-a,[7] còn được gọi là Mã Lai)[8] là một quốc gia quân chủ lập hiến liên bang nằm tại phía nam của khu vực Đông Nam Á. Quốc gia này bao gồm 13 bang và ba lãnh thổ liên bang với tổng diện tích đất liền là 330,803 km². Malaysia bị tách làm hai phần qua biển Đông: Malaysia bán đảo và Borneo thuộc Malaysia. Tây Malaysia có biên giới trên bộ và trên biển với Thái Lan, có biên giới trên biển với Indonesia, Việt Nam và Singapore trong khi Đông Malaysia có biên giới trên bộ và trên biển với Brunei và Indonesia, có biên giới trên biển với Việt Nam và Philippines, giáp biên giới với Campuchia qua Vịnh Thái Lan. Thành phố thủ đô là Kuala Lumpur, song nơi đặt trụ sở của chính phủ liên bang là Putrajaya. Năm 2010, dân số Malaysia được ước tính là 28,33 triệu người, trong đó 22,6 triệu sinh sống tại phần Bán đảo. Malaysia có điểm cực nam của đại lục Á-Âu là Tanjung Piai. Malaysia là một quốc gia nhiệt đới và là một trong 17 quốc gia đa dạng sinh học nhất trên thế giới, với nhiều loài đặc hữu.

Malaysia có nguồn gốc từ các vương quốc Mã Lai hiện diện trong khu vực và từ thế kỷ XVIII, các vương quốc này bắt đầu lệ thuộc vào Đế quốc Anh. Các lãnh thổ đầu tiên của Anh Quốc được gọi là Các khu định cư Eo biển. Các lãnh thổ tại Malaysia bán đảo được hợp nhất thành Liên hiệp Malaya vào năm 1946. Malaya được tái cấu trúc thành Liên bang Malaya vào năm 1948 và giành được độc lập vào ngày 31 tháng 8 năm 1957. Malaya hợp nhất với Bắc Borneo, Sarawak, và Singapore vào ngày 16 tháng 9 năm 1963, với từ si được thêm vào quốc hiệu mới là Malaysia. Đến năm 1965, Singapore bị trục xuất khỏi liên bang.

Malaysia được xem là 1 vương quốc nhiều dân tộc bản địa & văn hóa truyền thống, đặc thù nà đóng góp 1 tầm quan trọng béo vào mạng lưới hệ thống chính trị vương quốc. Hiến pháp công bố Hồi giáo được xem là quốc giáo vào lúc nhưng vẫn bảo đảm quyền độc lập tôn giáo. Hệ thống chính quyền sở tại của Malaysia với quy mô sắp mang mạng lưới hệ thống nghị viện Westminster & mạng lưới hệ thống pháp lý dựa bên trên thông phương tiện của Anh Quốc. Nguyên thủ vương quốc tăng cao hàng đầu được xem là Quốc vương, vẫn đc gọi bằng Yang di-Pertuan Agong. Người nào được xem là 1 quân chủ tuyển cử, đc sắm tự những quân chủ kế tập của chín bang Mã Lai đi theo chế độ quân chủ, đổi khác sau mọi 5 năm. Người đứng đầu cơ quan chính phủ casinoae888
bang được xem là thủ tướng .

Kể từ bỏ sau lúc đoạt đc chủ quyền, Malaysia sẽ biến thành 1 vào các lớp nước với nền kinh tế tài chính tăng trưởng nhanh chóng & vững chắc hàng đầu trên châu Á, GDP phát triển thường xuyên, bình quân sống nút 6,5 % vào sắp 50 năm liên tục, chỉ số tăng trưởng người ta ( HDI ) đạt nấc vô cùng quá cao. Về truyền thống lịch sử, nhân tố thôi thúc mang đến kinh tế tài chính Malaysia được xem là những Power nguồn khoáng sản vạn vật thiên nhiên, tuy nhiên, vương quốc nào hiện nay cũng đang được vô cùng tăng trưởng vào những nghành công nghiệp nặng, kỹ thuật phần mềm, chuyến du lịch, thương nghiệp & sức khỏe. Ngày nay, Malaysia chiếm hữu 1 nền kinh tế thị trường công nghiệp thế hệ tiệm cận nút tăng trưởng, bảo trì, giữ lại vững vàng mô hình GDP danh nghĩa béo thiết bị ba vào khoanh vùng Khu vực Đông Nam Á sau Xứ sở nụ cười Thái Lan & Indonesia đi qua rộng rãi năm. Malaysia được xem là member của Thương Hội những vương quốc Khu vực Đông Nam Á, Hội nghị cung cấp quá cao ASEAN – Đông Á, Tổ chức Hợp tác Hồi giáo, Liên Hiệp Quốc, WTO, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương, Khối Thịnh vượng tầm thường những vương quốc & Phong trào ko link .
“Malaysia” được sử dụng làm nhãn cho Quần đảo Mã Lai trên bản đồ năm 1914 từ tập bản đồ Hoa Kỳ

Tên “Malaysia” bắt nguồn từ “Malay”, chữ s là chữ cái đầu của 2 bang Sabah và Sarawak và hậu tố tiếng Hy Lạp “-ia”[9][10] “Malay” là một từ ngữ quốc gia chỉ người Mã Lai, một nhóm sắc tộc Nam Đảo và một quốc gia có nguồn gốc từ Đông Nam Á hải đảo. Nguồn gốc của từ “Malay” là không chắc chắn và tuân theo các lý thuyết khác nhau. Văn học sử thi bản địa, Biên niên sử Mã Lai, liên kết nguồn gốc từ nguyên của “Malay” với Sungai Melayu trong Sumatra. Thuật ngữ này được cho là bắt nguồn từ từ tiếng Mã Lai melaju, sự kết hợp của lời nói tiền tố “tôi” và từ gốc laju, có nghĩa là “tăng tốc”, được sử dụng để mô tả dòng chảy mạnh của dòng sông.[11] Một lý thuyết khác khẳng định nguồn gốc của nó từ tiếng Tamil các từ “malai” và “ur” có nghĩa là “núi” và “thành phố, vùng đất”.[12][13][14] được tìm thấy trong bản khắc của thế kỷ 11 của Đền Brihadeeswarar.[15]

Tuy nhiên, các biến thể âm thanh tương tự cũng đã xuất hiện trong các tài khoản cũ hơn thế kỷ 11, thường được sử dụng như là từ đồng nghĩa cũ với các phần của Eo biển Malacca.[15] Văn bản tiếng Phạn Vayu Purana được cho là tồn tại từ thiên niên kỷ thứ nhất TCN, đã đề cập đến một vùng đất gọi là “Malayadvipa” được một số học giả xác định là bán đảo Mã Lai.[16][17][18][19][20] Các loại cắt nghĩa đáng chú ý khác là vào thế kỷ thứ 2 Geographia của Ptolemy đã ghi lại tên Maleu-Kolon cho bờ biển phía tây của Golden Chersonese, và thế kỷ thứ 7 Yijing cắt nghĩa của Mo-Lo-Yu.[15] Thuật ngữ “Malay” được cho là đã phát triển thành dân tộc với sự ra đời của Vương quốc Malacca, có trụ sở tại bán đảo Mã Lai, như một cường quốc khu vực trong thế kỷ 15. Hồi giáo đã thiết lập một bản sắc dân tộc ở Malacca với thuật ngữ “Malay” sau đó, bắt đầu xuất hiện như có thể hoán đổi với người Malacca, đặc biệt là trong việc mô tả sở thích văn hóa của người Malacca đối với người nước ngoài.[15]

Trước khi thực dân châu Âu đặt chân đến, bán đảo Mã Lai được biết đến như là “Tanah Melayu” (“Vùng đất Mã Lai”).[21][22] Theo phân loại chủng tộc được tạo ra bởi một học giả người Đức Johann Friedrich Blumenbach, người bản địa của Đông Nam Á hải đảo đã được nhóm thành một loại duy nhất, chủng tộc Mã Lai.[23][24] Sau cuộc thám hiểm của hoa tiêu Pháp Jules Dumont d’Urville đến Châu Đại Dương vào năm 1826, sau đó ông đã đề xuất sự giao thiệp của “Malaysia”, “Micronesia” và “Melanesia” cho Société de Géographie vào năm 1831, phân biệt các nền văn hóa Thái Bình Dương và các nhóm đảo với thuật ngữ hiện có “Polynesia”. Dumont d’Urville mô tả Malaysia là “một khu vực thường được gọi là Đông Ấn”.[25] Theo thuật ngữ hiện đại, “Malay” vẫn là tên của một sắc tộc tôn giáo của người Nam Đảo chủ yếu sinh sống trên Bán đảo Mã Lai và một phần của các đảo lân cận Đông Nam Á, bao gồm cả bờ biển phía đông Sumatra, bờ biển của Borneo và những hòn đảo nhỏ hơn nằm giữa những khu vực này.[26]

Malaysia đoạt đc hòa bình trường đoản cú Vương quốc Anh trong năm 1957 sẽ mang thương hiệu được xem là ” Liên bang Mã Lai “, đc tìm nhằm ưu ái mang đến những thương hiệu mục tiêu khác biệt cũng như ” Langkasuka “, đi theo thương hiệu của quốc gia lịch sử dân tộc tọa lạc sống bên bên trên ứng dụng bán đảo Mã Lai vào thiên niên kỷ đồ vật số 1 TCN. [ 27 ] [ 28 ] Tên ” Malaysia ” đc trải qua trong năm 1963 lúc những bang hiện nay sở hữu của Liên bang Mã Lai, cùng mang Nước Singapore, Bắc Borneo & Sarawak xây dựng 1 liên bang thế hệ. [ 29 ] Một giả thuyết đặt ra chiếc thương hiệu sẽ đc sắm sao mang lại ” thú vị ” đại diện thay mặt mang lại sự gồm có Nước Singapore, Bắc Borneo & Sarawak tới Mã Lai trong năm 1963 [ 29 ] Các chính trị gia sống Philippines dự trù thay đổi thương hiệu Chính phủ thành ” Malaysia ” trước lúc quốc gia tân tiến rước thương hiệu. [ 30 ]

Có bằng chứng về việc người hiện đại cư trú tại Malaysia cách nay 40.000 năm.[31] Tại bán đảo Mã Lai, các cư dân đầu tiên được cho là người Negrito.[32] Các thương nhân và người định cư từ Ấn Độ và Trung Quốc đến từ thế kỷ I CN, lập nên các thương cảng và đô thị duyên hải vào thế kỷ II và III. Sự xuất hiện của họ khiến ảnh hưởng của Ấn Độ và Trung Quốc có tác động mạnh đối các văn hóa bản địa, và người dân trên bán đảo Mã Lai tiếp nhận Ấn Độ giáo và Phật giáo. Các bản khắc bằng tiếng Phạn xuất hiện từ thế kỷ IV hoặc V.[33] Vương quốc Langkasuka nổi lên vào khoảng thế kỷ II ở khu vực bắc bộ của bán đảo Mã Lai, tồn tại cho đến khoảng thế kỷ XV.[27] Từ thế kỷ VII đến thế kỷ XIII, phần lớn nam bộ bán đảo Mã Lai là một phần của đế quốc hàng hải Srivijaya. Sau khi Srivijaya sụp đổ, đế quốc Majapahit có ảnh hưởng đối với hầu hết Malaysia bán đảo và quần đảo Mã Lai.[34] Hồi giáo bắt đầu truyền bá trong cộng đồng người Mã Lai vào thế kỷ XIV.[35] Vào đầu thế kỷ XV, một hậu duệ của hoàng thất Srivijaya là Parameswara thành lập Vương quốc Malacca, đây thường được xem là quốc gia độc lập đầu tiên tại bán đảo Mã Lai.[36] Đương thời, Malacca là một trung tâm thương mại quan trọng.

Người Bồ Đào Nha xây dựng pháo đài A Famosa tại Malacca vào thế kỷ XVI.
Năm 1511, Bồ Đào Nha đoạt được Malacca, [ 35 ] tới năm 1641 thì chủ quyền lãnh thổ nà bị mọi người Hà Lan cướp đoạt. Năm 1786, Đế quốc Anh cài đặt 1 sự hiện hữu trên Malaya, lúc đấy Sultan của Kedah mang đến cửa hàng Đông Ấn Anh mướn Penang. Người Anh đoạt đc Nước Singapore trong năm 1819, [ 37 ] & tới năm 1824 thì đoạt quyền trấn áp Malacca sau Hiệp định Anh-Hà Lan. Năm 1826, mọi người Anh khởi đầu quản trị liên đới Penang, Malacca, Nước Singapore, & hòn đảo Labuan. Đến thế kỷ XX, trên những vương quốc Pahang, Selangor, Perak, & Negeri Sembilan, đc hotline phổ thông được xem là Các vương quốc Mã Lai đồng minh, mang những thống sứ quả đât Anh đc chỉ định nhằm cố vấn mang đến những quân chủ Mã Lai đi theo pháp luật vào những hiệp nghị cơ mà bọn họ mỗi ký kết. [ 38 ] Năm vương quốc vẫn lại bên trên bán đảo đc gọi bằng Các vương quốc Mã Lai phi đồng minh, những vương quốc nào là ko Chịu sự quản trị liên đới của toàn cầu Anh, tuy nhiên cũng đồng ý chấp thuận những cố vấn trái đất Anh. Tiến triển trên Bán đảo & Borneo nhìn tổng thể được xem là tách riêng biệt mang đến tới thế kỷ XIX. Trong thời hạn dân chúng Anh quản lý, bọn họ khích lệ nhân loại Hoa & nhân dân Ấn nhập cảnh nhằm biến thành lao công. [ 39 ] Khu vực nhưng mà ni được xem là Sabah tọa lạc bên dưới sự quản lý của mọi người Anh sở hữu thương hiệu hotline Bắc Borneo lúc cả Sultan của Brunei & Sultan của Sulu bàn giao quyền sở hữu những chủ quyền lãnh thổ của riêng biệt bọn họ trường đoản cú năm 1877 tới năm 1878. [ 40 ] Năm 1842, Sultan của Brunei nhượng Sarawak mang đến James Brooke, những Rajah gia Trắng kế tập quản lý Vương quốc Sarawak tự do mang đến tới lúc chủ quyền lãnh thổ nè biến thành 1 thực dân địa vương vãi thất Anh trong năm 1946. [ 41 ]Trong Chiến tranh quốc tế trang bị nhị, quân đội Japan tiến công, tấn công bại quân Anh & chiếm đóng Malaya, Bắc Borneo, Sarawak, & Nước Singapore vào bố năm. Trong thế hệ nè, căng thẳng mệt mỏi sắc tộc ngày càng tăng & chủ nghĩa dân tộc bản địa tăng trưởng. [ 42 ] Sự cỗ vũ của toàn cầu so với hòa bình cải thiện lên sau lúc đội quân Đồng Minh tái cướp Malaya. [ 43 ]Hậu chiến, nhân loại Anh triển khai những cố gắng nỗ lực nhằm mục đích thống nhất vấn đề quản lý Malaya vào 1 thực dân địa vương vãi thất độc tôn Gọi được xem là Liên hiệp Malaya ( Malayan Union ), dẫu thế yếu tố nè bị người ta Mã Lai phản đối bạo phổi, địa cầu Mã Lai phản đối câu hỏi vị thế của những quân chủ Mã Lai suy giảm & Việc trao quyền công dân mang đến trái đất cội Hoa. Liên hiệp Malaya đc xây dựng trong năm 1946 & gồm có hàng loạt những thực dân địa của Anh Quốc trên Khu Vực bán đảo Mã Lai, ngoài Nước Singapore, tuy nhiên chính thể nà nhanh gọn bị giải tán & sửa chữa thay thế vì Liên bang Malaya ( Federation of Malaya ), chính thể nào là khôi phục quyền tự trị mang lại những quân chủ của những vương quốc Mã Lai bên dưới sự bảo lãnh của người ta Anh. [ 44 ] Trong thế hệ nào, bên dưới sự chỉ huy của Đảng Cộng sản Malaya, quân nổi dậy cơ mà phần lớn được xem là quả đât nơi bắt đầu Hoa thực thi những hoạt động giải trí du kích sở hữu mục tiêu đánh đuổi thế giới Anh ra ngoài Malaya. Tình trạng hỏa tốc Malaya lê dài từ bỏ năm 1948 tới năm 1960, & tương quan tới 1 campaign ngăn làm mưa làm gió lê dài của quân Thịnh vương vãi thường ngày trên Malaya. [ 45 ] Sau ấy, quần chúng. # mang ra 1 chiến lược nhằm mục đích Liên hiệp Malaya sở hữu những thực dân địa vương vãi thất Bắc Borneo ( du nhập mang thương hiệu Sabah ), Sarawak, & Nước Singapore. Ngày yêu cầu hợp thành liên bang được xem là 31 mon tám năm 1963, mặc dù thế, thời gian bị kéo dài mang đến tới vào ngày 16 mon 9 năm 1963 bởi vì phản đối của Indonesia dưới quyền Tổng thống Sukarno & Đảng Nhân dân Liên hiệp Sarawak. [ 46 ]Sự xây dựng liên bang khiến cho những stress cải thiện tăng cao, gồm có 1 cuộc xung đột mang Indonesia, Nước Singapore bị trục xuất trong năm 1965, [ 47 ] [ 48 ] & xung đột sắc tộc. Xung đột sắc tộc lên tới đỉnh cao vào những cuộc bạo loạn sắc tộc đến ngày 13 mon 5 năm 1969. [ 49 ]Năm 1971, Quốc hội đc tái tập trung, & 1 đồng minh cơ quan chính phủ thế hệ với thương hiệu Mặt trận Quốc gia ( Barisan Nasional ) nhậm chức. [ 50 ] Liên minh nà bao gồm UMNO, MCA, MIC, Gerakan bị suy giảm phổ biến, cộng những đảng Khu Vực trên Sabah & Sarawak. Đảng Hành động Dân chủ bị dạng hình ra ko kể, chỉ được xem là 1 đảng trái chiều đáng chú ý. Đảng Hồi giáo Malaysia cũng du nhập Mặt trận tuy nhiên bị trục xuất trong năm 1977. Abdul Razak bắt quyền mang đến tới lúc mất trong năm 1976 & quả đât tiếp sau được xem là Hussein Onn, Mahathir Mohamad nhậm chức thủ tướng trong năm 1981 & cầm quyền vào 22 năm .Dưới thời Mahathir Mohamad, Malaysia trải đi qua phát triển kinh tế tài chính từ bỏ những năm 1980. [ 51 ] [ 52 ] Thời kỳ nào là cũng diễn ra 1 sự đổi khác từ bỏ kinh tế tài chính dựa bên trên nông nghiệp & trồng trọt sang trọng kinh tế tài chính dựa bên trên sản xuất & công nghiệp vào những nghành cũng như máy tính xách tay & điện tử chi tiêu và sử dụng. Cũng vào quá trình nè, gương mặt của Malaysia đổi khác có sự Open của phổ biến vô cùng dự án Bất Động Sản, xứng đáng quan tâm vào đấy được xem là Việc kiến thiết xây dựng Tháp song Petronas, Sân bay nước ngoài Kuala Lumpur, Xa lộ Nam-Bắc, mặt đường đua nước ngoài Sepang, & TP. hà Nội hành chánh liên bang thế hệ Putrajaya .Cuối những năm 1990, Malaysia trải đi qua náo động bởi vì khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính châu Á, khủng hoảng cục bộ tiêu diệt kinh tế tài chính dựa bên trên lắp đặt của Malaysia. Nhằm đối phó, Mahathir Mohamad bắt đầu thực thi những chủ trương đc IMF đống ý, mặc dù thế sự mất giá của Ringgit & suy thoái và khủng hoảng sâu đính thêm khiến cho ông setup lịch trình riêng biệt của thành viên gia đình dựa bên trên Việc bảo lãnh Malaysia trước những chủ đầu tư dự án ngoại bang & chấn hưng kinh tế tài chính trải qua những dự án Bất Động Sản thiết kế xây dựng & hạ lãi suất vay, những chủ trương khiến cho kinh tế tài chính Malaysia Phục hồi trong năm 2002. Năm 2003, Mahathir tình nguyện nghỉ ngơi hưu nhằm cỗ vũ Phó Thủ tướng Abdullah Ahmad Badawi. [ 50 ]Ngày 9 mon 5 năm 2018, Najib Razak sẽ thua cuộc trước cựu Thủ tướng, tiến sỹ Mahathir Mohamad vào cuộc tổng tuyển cử toàn nước trên Malaysia, chấm hết 60 năm cầm quyền của Liên minh Mặt trận Dân tộc ( BN ). [ 53 ] Ngày 12 mon 5 năm 2018, Najib bị cấm ko đc ra ngoài lớp nước vì như thế những cáo buộc tội tham nhũng. [ 54 ] [ 55 ] Ngày 28 mon 7 năm 2020, Najib bị tuyên phạt 12 năm tù và cần nộp phát 210 triệu ringgit ( tương tự 49,3 triệu $ ) có tội danh tương quan tới vụ bê bối tham nhũng quỹ góp vốn đầu tư Chính phủ 1M alaysia Development Berhad ( 1MDB ). Đây được xem là đợt tiên phong TANDTC của vương quốc nè kết tội 1 cựu Thủ tướng. [ 56 ] [ 57 ] [ 58 ]

Phân cấp hành chánh[sửa|sửa mã nguồn]

Malaysia được xem là 1 liên bang bao gồm 13 bang & cha chủ quyền lãnh thổ liên bang. Chúng đc phân thành nhì khoanh vùng, 11 bang & nhì chủ quyền lãnh thổ liên bang tọa lạc trên Malaysia bán đảo ; nhì bang & 1 chủ quyền lãnh thổ liên bang tọa lạc sống Đông Malaysia. Quyền quản lý những bang đc phân loại thân chính phủ nước nhà liên bang & bang, vào lúc cơ quan chính phủ liên bang quản trị liên đới so với những chủ quyền lãnh thổ liên bang. [ 59 ]13 bang của Malaysia dựa bên trên nền tảng gốc rễ những quốc gia Mã Lai lịch sử, 9 vào lượng 11 bang Bán đảo nhưng vẫn gia hạn những gia tộc vương vãi thất của người thân, & đc gọi bằng những bang Mã Lai. Quốc vương đc tuyển cử từ bỏ chín quân chủ có nhiệm kỳ 5 năm. [ 35 ] Mỗi bang sở hữu 1 bộ phận lập pháp đối chọi viện đc gọi bằng Hội đồng lập pháp bang. Mỗi bang đc phân tách tiếp thành những thị trấn, rồi lại đc phân tách thành mukim. Ở Sabah & Sarawak những thị xã đc team thành tỉnh giấc. [ 60 ] Sabah & Sarawak sở hữu quyền tự chủ phổ biến rộng đáng chú ý so sánh mang những bang nổi trội, xứng đáng quan tâm hàng đầu được xem là chủ trương & trấn áp nhập cảnh riêng biệt. [ 61 ]
Malaysia mang 18 khu phố. Duy nhất Perlis với thị xã .

nhà nước & chính trị[sửa|sửa mã nguồn]

Malaysia được xem là 1 vương quốc quân chủ tuyển cử lập hiến liên bang. Hệ thống chính phủ nước nhà đi theo quy mô sắp sở hữu mạng lưới hệ thống nghị viện Westminster, 1 di tích của chính sách thực dân địa Anh. [ 62 ] Nguyên thủ vương quốc được xem là Yang di-Pertuan Agong, xoàng xĩnh đc gọi bằng Quốc vương. Quốc vương đc thai đi theo mọi nhiệm kỳ 5 năm tự chín quân chủ kế tập của những bang Mã Lai ; tư bang vẫn lại sở hữu nguyên thủ bên trên danh nghĩa tuy nhiên ko nhập cuộc trong Việc lựa chọn. Theo thỏa thuận hợp tác ko bắt đầu, địa điểm Quốc vương tiếp tục bởi quân chủ chín bang chuyển phiên cầm duy trì, [ 62 ] Vai trò của Quốc vương phần nhiều có tính lễ thức nhắc trường đoản cú sau những biến hóa vào hiến pháp trong năm 1994. [ 63 ]Quyền lập pháp đc phân loại thân những bộ phận lập pháp liên bang & bang. Nghị viện liên bang của Malaysia gồm có hạ viện & thượng viện. [ 64 ] Hạ viện bao gồm mang 222 member, đc thai có nhiệm kỳ tốt nhất được xem là 5 năm trường đoản cú những Quanh Vùng bầu cử 1 ghế. Toàn bộ 70 thượng nghị sĩ sở hữu nhiệm kỳ ba năm ; 26 địa cầu đc 13 QH bang tuyển, 44 trái đất đc Quốc vương chỉ định đi theo tiến cử của Thủ tướng. [ 35 ] Nghị viện Malaysia đi theo 1 mạng lưới hệ thống đa đảng & chính phủ nước nhà đc thai trải qua 1 mạng lưới hệ thống hầu hết chế. Kể trường đoản cú lúc hòa bình, cầm quyền trên Malaysia được xem là 1 đồng minh đa đảng đc gọi bằng Barisan Nasional. [ 35 ]
Tòa nhà Perdana Putra tại Putrajaya, tổ hợp văn phòng của Thủ tướng Malaysia.
Mỗi bang với 1 QH solo viện, những nghị sĩ đc thai tự những đơn vị chức năng bầu cử 1 ghế. Người đứng đầu những chính phủ nước nhà bang được xem là những thủ hiến ( Chief Minister ), [ 35 ] bọn họ được xem là các member QH & tới từ bỏ đảng giật hầu hết vào QH. Tại những bang sở hữu quân chủ kế tập, thủ hiến đi theo thường lệ phải cần được xem là quần chúng. # Mã Lai, bởi quân chủ chỉ định đi theo tiến cử của thủ tướng. [ 65 ] Các cuộc bầu cử nghị viện đc tổ chức triển khai 5 năm 1 dịp. [ 35 ] Các cử tri ĐK 21 tuổi hay mập rộng hoàn toàn có thể bỏ thăm nhằm thai những member của Hạ viện, & thai những member QH bang sống phần đông những bang. Bầu cử ko cấp thiết. [ 66 ] Ngoại trừ Sarawak, cuộc bầu cử cung cấp bang trên những Khu Vực vẫn lại diễn ra cùng theo đó sở hữu bầu cử liên bang. [ 63 ]Quyền hành pháp đc trao mang đến Nội các bởi thủ tướng chỉ huy. Thủ tướng cần được xem là member của hạ viện, đc Quốc vương chuẩn chỉnh thuận, dìm đc hầu hết cỗ vũ trên nghị viện. Nội các đc chọn lựa tự lưỡng viện QH liên bang. [ 35 ] Thủ tướng được xem là quần chúng. # đứng đầu nội các & cũng được xem là nhân dân đứng đầu cơ quan chính phủ. [ 63 ]Hệ thống pháp lý Malaysia dựa bên trên thông điều khoản Anh. [ 35 ] Tuy bộ phận tư pháp hòa bình về triết lý, tuy nhiên sự chủ quyền của nó bị đặt dấu hỏi & bài toán chỉ định những quan toà không đủ nghĩa vụ và trách nhiệm báo cáo giải trình & tính công khai minh bạch. [ 67 ] Tòa án thượng thừa vào mạng lưới hệ thống tư pháp được xem là Tòa án Liên bang, sau đấy được xem là Tòa thượng tố & nhị Tòa cao đẳng, 1 mang lại Malaysia bán đảo & 1 đến Đông Malaysia. Malaysia cũng sở hữu 1 TANDTC đặc biệt quan trọng nhằm xét xử những vụ án vì Quốc vương trả ra hay ngăn lại Quốc vương. [ 68 ] Các TANDTC Syariah riêng biệt mang những TANDTC án dân sự, những tòa nào vận dụng phép tắc Sharia vào những vụ án tương quan tới nhân dân Hồi giáo Malaysia [ 69 ] & quản lý và vận hành đi đôi có mạng lưới hệ thống tòa án nhân dân trần ai. [ 70 ] Đạo luật An ninh Nội địa được cho phép nhốt ko bắt buộc xét xử, & án xử quyết đc vận dụng mang đến những tội cũng như kinh doanh ma túy. [ 71 ]

Sắc tộc có ảnh hưởng lớn trong chính trị Malaysia, nhiều chính đảng dựa trên nền tảng dân tộc.[35] Các hành động quả quyết như Chính sách Kinh tế mới[72] và thay thế nó là Chính sách Phát triển Quốc gia, được thực hiện nhằm thúc đẩy địa vị của bumiputera, bao gồm người Mã Lai và các bộ lạc bản địa, trước những người phi bumiputera như người Malaysia gốc Hoa và người Malaysia gốc Ấn.[73] Các chính sách này quy định ưu đãi cho bumiputera trong việc làm, giáo dục, học bổng, kinh doanh, tiếp cận nhà giá rẻ hơn và hỗ trợ tiết kiệm.[74]

Quan hệ đối ngoại & quân sự chiến lược[sửa|sửa mã nguồn]

Malaysia được xem là 1 member gây dựng của Thương Hội những vương quốc Khu vực Đông Nam Á ( ASEAN ) [ 75 ] Tổ chức Hợp tác Hồi giáo ( OIC ), [ 76 ] & cũng nhập cuộc trong phổ biến tổ chức triển khai nước ngoài cũng như Liên Hiệp Quốc, [ 77 ] Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương, [ 78 ] & Phong trào ko link ( NAM ). [ 79 ] Malaysia mỗi giữ lại chức quản trị ASEAN, OIC, & NAM. [ 35 ] Do được xem là 1 cựu thực dân địa của Anh Quốc, Malaysia cũng được xem là 1 member của Thịnh vượng phổ thông những vương quốc. [ 80 ] Kuala Lumpur được xem là khu vực diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Đông Á trong năm 2005. [ 81 ]
Vệ binh vương thất ngoài cổng chính cung Istana Negara tại Kuala Lumpur.
Chính sách ngoại giao của Malaysia về bắt đầu được xem là dựa bên trên nguyên lý trung lập & gia hạn những mối quan hệ độc lập có tổng thể những vương quốc, bất kỳ mạng lưới hệ thống chính trị của vương quốc đấy. [ 82 ] nhà nước đặt ưu ái tăng cao so với bảo mật an ninh & không thay đổi của Khu vực Đông Nam Á, [ 81 ] & cố gắng nỗ lực tăng trưởng rộng tiếp theo côn trùng mối quan hệ mang những vương quốc nổi bật vào Quanh Vùng. Về bình diện lịch sử dân tộc, cơ quan chính phủ cố gắng nỗ lực khắc họa Malaysia được xem là 1 vương quốc Hồi giáo tân tiến [ 82 ] vào lúc tăng tốc mối quan hệ có những vương quốc Hồi giáo nổi bật. [ 81 ] Trong chủ trương của Malaysia, với 1 nguyên tắc kiên cường được xem là chủ quyền lãnh thổ vương quốc & quyền của 1 vương quốc vào bài toán trấn áp những việc làm nội bộ. [ 63 ]nhà nước Malaysia đi theo chủ nghĩa thực dụng chủ nghĩa vào chủ trương so với những mâu thuẫn tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, xử lý những mâu thuẫn tranh chấp đi theo một số ít giải pháp, ví dụ điển hình cũng như mang vấn đề ra Tòa án Công lý Quốc tế. [ 83 ] phần lớn vương quốc vào Quanh Vùng mâu thuẫn tranh chấp chủ quyền lãnh thổ so với hòn đảo Trường Sa. Brunei & Malaysia trong năm 2008 công bố ngừng công bố chủ quyền lãnh thổ so với những chỗ đất của nhau, & xử lý những yếu tố tương quan tới biên cương bên trên đại dương. Philippines với công bố chủ quyền lãnh thổ ko thực hành so với Sabah. Hoạt động tái tạo khu đất của Nước Singapore khiến ra căng thẳng mệt mỏi thân nhì phía, & Malaysia cũng sở hữu mâu thuẫn tranh chấp biên cương bên trên đại dương có Indonesia. [ 84 ]Malaysia không mỗi xác nhận Israel & ko với mối quan hệ ngoại giao sở hữu vương quốc nào là. [ 85 ] Malaysia cỗ vũ can đảm và mạnh mẽ Nhà nước Palestine. [ 86 ] Lực lượng giữ gìn độc lập của Malaysia hiện hữu trên Liban [ 87 ] & Malaysia góp phần trong đa dạng thiên chức giữ giàng tự do Đặc trưng của Liên Hiệp Quốc. [ 35 ] [ 88 ]Lực lượng Vũ trang Malaysia bao gồm tía nhánh được xem là Hải quân Hoàng gia Malaysia, Lục quân Malaysia, & Không quân Hoàng gia Malaysia. Malaysia ko thực hành chính sách nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược, độ tuổi thiết yếu nhằm triển khai quân sự chiến lược tình nguyện được xem là 18. Quân đội dùng 1,9 % GDP của vương quốc, & dùng 1,23 % lực lượng lao động của Malaysia. [ 89 ]Thỏa thuận phòng vệ năm lớp nước được xem là 1 sáng tạo độc đáo bảo mật an ninh Khu Vực sống sót vào sắp 40 năm, tương quan tới những cuộc rèn luyện quân sự chiến lược thường ngày đc tổ chức triển khai thân Malaysia, Nước Singapore, nước Australia, New Zealand, & Anh Quốc. [ 90 ] Các cuộc tuyện tập quân sự chiến lược & tập trận phổ biến đc tổ chức triển khai sở hữu Indonesia vào rộng rãi năm. [ 91 ] Malaysia & Philippines đồng ý chấp thuận tổ chức triển khai rèn luyện bảo mật an ninh thường ngày nhằm mục đích bảo vệ biên cương hàng hải & xử lý những yếu tố cũng như nhập cảnh phạm pháp. [ 92 ]
Malaysia được xem là vương quốc mập thiết bị 67 bên trên quốc tế về diện tích quy hoạnh lục địa, có 329.847 km2 ( 127.355 dặm vuông Anh ). Tây Malaysia với biên cương bên trên cỗ có Đất nước xinh đẹp Thái Lan, Đông Malaysia với biên cương bên trên cỗ mang Indonesia & Brunei. [ 93 ] Malaysia liên kết có Nước Singapore trải qua 1 mặt đường đắp tăng cao thuôn & 1 cầu. Malaysia sở hữu biên cương bên trên hồ sở hữu Nước Ta [ 94 ] & Philippines. [ 95 ] Biên giới bên trên cỗ đc xác lập phần nhiều dựa bên trên những đặc thù địa chất, ví dụ điển hình cũng như con sông Perlis, dòng sông Golok & kênh Pagalayan, vào lúc một số ít biên thuỳ bên trên hồ đang được được xem là vấn đề mâu thuẫn tranh chấp. [ 93 ] Brunei phần nhiều bị Malaysia bao quanh co, [ 96 ] bang Sarawak của Malaysia phân chia Brunei thành nhì ứng dụng. Malaysia được xem là vương quốc độc tôn với chủ quyền lãnh thổ tọa lạc cả bên trên châu lục châu Á & hòn đảo Mã Lai. [ 50 ] Điểm rất phái nam của châu lục châu Á được xem là Tanjung Piai, trực thuộc bang miền nam Johor. [ 97 ] Eo biển Malacca tọa lạc thân hòn đảo Sumatra & Malaysia bán đảo, phía trên được xem là 1 vào những đường mặt đường chẳng thể hàng đầu vào thương nghiệp toàn thế giới. [ 98 ]
Bãi biển trên đảo Tioman ở phía đông bán đảo Mã Lai.
Hai hệ thống của Malaysia bóc nhau đi qua đại dương Đông, dẫu thế nhì ứng dụng nè mang cảnh sắc phần đông được xem là tựa như nhau mang những đồng bằng trung du duyên hải rồi quá cao lên đồi & núi. [ 93 ] Malaysia bán đảo giật 40 % diện tích quy hoạnh lục địa của Malaysia, [ 50 ] trải nhiều năm 740 km ( 460 ngươi ) tự bắc xuống phái mạnh, & mang chiều bao la cao nhất được xem là 322 km ( 200 ngươi ). [ 99 ] Dãy Titiwangsa phân loại bờ hồ đông & tây trên Malaysia bán đảo, [ 100 ] hàng núi nà được xem là 1 phần mềm của đồng loạt hàng núi hoạt động tự phần mềm TT của bán đảo. [ 50 ] Các hàng núi nè nhưng vẫn mang rừng bao trùm rậm rạp, [ 101 ] & với cấu trúc hầu hết bao gồm granite & những hình trạng đá lửa đặc biệt. Nhiều chương trình vào ấy bị xói mòn, thiết kế thành cảnh sắc karst. [ 50 ] Dãy núi được xem là đầu Power của 1 số ít mạng lưới hệ thống dòng sông trên Malaysia bán đảo. [ 101 ] Các đồng bằng ven biển duyên hải bao nói quanh nói quẩn bán đảo, mang chiều mênh mông tốt nhất được xem là 50 kilômét ( 31 mày ), & bờ hồ của chương trình bán đảo lâu năm 1.931 km ( 1.200 mi ), tuy nhiên những bến cảng chỉ sở hữu sống bờ bên tây. [ 99 ]Đông Malaysia tọa lạc bên trên hòn đảo Borneo, với bờ đại dương lâu năm 2.607 km ( 1.620 mi ). [ 93 ] Khu vực nè gồm có những miền ven đại dương, đồi & thung lũng, & nội lục đồi núi. [ 50 ] Dãy Crocker trải nhiều năm về bên bắc tự Sarawak, [ 50 ] phân loại bang Sabah. Trên hàng nè với núi Kinabalu mang cao độ 4.095,2 m ( 13.436 ft ), [ 102 ] được xem là núi quá cao số 1 Malaysia. Núi Kinabalu đc bảo đảm vào hạng mục Vườn vương quốc Kinabalu – 1 di tích quốc tế của UNESCO. [ 103 ] Các hàng núi tăng cao hàng đầu xây dựng thành biên thuỳ thân Malaysia & Indonesia. khu vực hang Mulu trên Sarawak tọa lạc vào khoản những mạng lưới hệ thống hang bự số 1 bên trên quốc tế. [ 50 ]Xung quanh nhị hệ thống của Malaysia được xem là 1 số ít hòn hòn đảo, to hàng đầu vào khoản ấy được xem là hòn đảo Banggi. [ 104 ] Malaysia với thời tiết xích đạo, nơi đặc thù được xem là gió mùa rét tây-nam ( mon bốn tới mon 10 ) & gió đợt đông bắc ( mon 10 tới mon 2 ). [ 99 ] Các hải phận bao quanh trợ giúp điều hòa nhiệt độ mang lại Malaysia. [ 50 ] Ẩm độ xoàng quá cao, & khối lượng mưa bình quân dãy năm được xem là 250 centimet ( 98 in ). [ 99 ] Khí hậu trên Bán đảo & Đông bộ độc lạ, điều kiện thời tiết Bán đảo Chịu đựng tác động ảnh hưởng liên đới từ bỏ gió thổi từ bỏ châu lục, vào lúc Đông cỗ sở hữu thời tiết sở hữu tính biển rộng. Các thời tiết bản địa hoàn toàn có thể phân thành : vùng cao, chốn tốt & chốn duyên hải. Biến đổi thời tiết hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động tới mực nước biển & khối lượng mưa, cải thiện rủi ro tiềm ẩn lũ lụt & dẫn tới hạn hán. [ 50 ]

Đa dạng sinh vật học[sửa|sửa mã nguồn]

Malaysia ký cam kết Công ước phong phú sinh học Rio trong Trong ngày 12 mon 6 năm 1993, & biến thành 1 phía của công ước trong đúng ngày 24 mon 6 năm 1994. [ 105 ] Sau ấy, Malaysia trả ra 1 chiến lược kế hoạch & hành vi phong phú loài vật vương quốc, đc công ước xác nhận trong vào ngày 16 mon bốn năm 1998. [ 106 ] Malaysia được xem là 1 vương quốc phong phú con vật vô cùng cung cấp có 1 khối lượng bự những loại & với chừng độ loại đặc hữu tăng cao. [ 107 ] Theo ước lượng, Malaysia sở hữu đôi mươi % khoản loại động vật hoang dã bên trên quốc tế. [ 108 ] Mức độ loại đặc hữu quá cao đc bắt gặp trên những trung tâm rừng phong phú sống chốn núi Borneo, những loại trên phía trên bị xa lánh sở hữu những loại dị biệt sống những trung tâm rừng khu đất phải chăng. [ 50 ]
tháp đôi Petronas tại Kuala Lumpur là trụ sở của công ty dầu quốc gia Petronas, từng là tháp đôi cao nhất trên thế giới.
Malaysia được xem là 1 nền kinh tế thị trường xu thế Chính phủ kha khá mở & công nghiệp hóa thế hệ. [ 109 ] [ 110 ] Nhà nước đóng góp 1 tầm quan trọng bắt buộc vào chỉ dẫn hoạt động giải trí kinh tế tài chính trải qua những dự án Bất Động Sản kinh tế tài chính mô hình lớn, tuy nhiên tầm quan trọng nè đang được hạn chế xuống. Malaysia chiếm hữu 1 vào các làm hồ sơ kinh tế tài chính có lợi hàng đầu trên châu Á, GDP phát triển bình quân 6,5 % mọi năm vào quy trình tiến độ tự 1957 tới 2005. [ 35 ] Năm 2019, GDP của Malaysia được xem là khoảng chừng 365 tỷ đô la Mỹ, được xem là nền kinh tế tài chính to đồ vật tía vào ASEAN, to trang bị 11 châu Á & to thiết bị 33 bên trên quốc tế. [ 111 ] Năm 1991, Thủ tướng Malaysia đương thời được xem là Mahathir Mohamad phác họa ý tưởng sáng tạo của ông vào ” Tầm quan sát 2020 “, đi theo đấy Malaysia tiếp tục biến thành 1 quốc gia công nghiệp hóa tự cung tự túc trong năm 2020. [ 112 ]Trong những năm 1970, nền kinh tế tài chính dựa đa phần trong khai mỏ & nông nghiệp & trồng trọt của Malaysia khởi đầu quy đổi phía tới 1 nền kinh tế tài chính nhiều nghành rộng. Từ những năm 1980, nghành nghề dịch vụ công nghiệp, sở hữu góp vốn đầu tư sống nút tăng cao, dẫn dắt phát triển của vương quốc. [ 35 ] [ 113 ] Sau Khủng hoảng kinh tế tài chính châu Á 1997, kinh tế tài chính Malaysia hồi sinh nhanh chóng rộng những vương quốc hàng xóm, & đề cập tự đấy phục sinh nút của thế hệ tiền xu khủng hoảng cục bộ sở hữu GDP trung bình đầu nhân loại được xem là 14.800 đô la. [ 114 ] [ 115 ] Bất bình đẳng kinh tế tài chính sống sót thân những dân tộc bản địa khác biệt nhau, con người Hoa giật khoảng chừng một phần ba dân sinh tuy nhiên lại giật 70 % trị giá vốn hóa thị phần của vương quốc. [ 116 ]
Malaysia là một trong những quốc gia sản xuất dầu cọ lớn nhất thế giới
Thương mại nước ngoài của Malaysia mang thuận tiện bởi vì tọa lạc cạnh bên tuyến đường con đường tàu thủy đi qua eo biển Malacca, & sản xuất được xem là nghành căn bản. [ 117 ] [ 118 ] [ 119 ] Malaysia được xem là 1 lớp nước xuất đi khoáng sản vạn vật thiên nhiên & nông phẩm, dầu lửa được xem là loại sản phẩm xuất đi chủ yếu. [ 35 ] Malaysia mỗi được xem là nhà phân phối to hàng đầu những mẫu sản phẩm thiếc, [ 120 ] cao su đặc & dầu rửa bên trên quốc tế. Lĩnh vực sản xuất mang tác động ảnh hưởng to vào kinh tế tài chính vương quốc, [ 121 ] tuy nhiên kết cấu kinh tế tài chính của Malaysia đang được gửi ra ngoài thực trạng nà. [ 122 ] Malaysia nhưng vẫn được xem là 1 vào những đơn vị sản xuất dầu rửa Khủng số 1 quốc tế. [ 123 ]nhà nước thôi thúc sự ngày càng tăng chuyến tham quan tới Malaysia vào 1 nỗ lực cố gắng nhằm mục đích đa dạng hóa kinh tế tài chính & hạn chế sự nhờ vào trong dãy xuất đi. Kết quả được xem là tham quan biến thành Power nguồn thu ngoại tệ phệ thiết bị bố của Malaysia, tuy nhiên chúng đang được bị rình rập đe dọa bởi vì các tác động ảnh hưởng xấu đi từ bỏ ngành công nghiệp đang được tăng trưởng, có 1 khối lượng to hơi thải & thải nước cộng sở hữu nàn phá rừng. [ 124 ] Từ năm 2013 – năm trước, Malaysia đc xếp được xem là 1 vào các địa điểm có lợi hàng đầu nhằm ngủ hưu bên trên quốc tế, đứng địa điểm đồ vật ba đi theo Chỉ số hưu trí toàn thế giới. Đây được xem là 1 vào các tác dụng của lịch trình ” Malaysia My Second Home “, đi theo đấy quả đât ngoại bang đc phép ở trên Malaysia đi theo 1 thị thực ngôi trường trú chậm tới 10 năm. [ 125 ]Malaysia tăng trưởng thành 1 TT của ngân hàng nhà nước Hồi giáo, & được xem là vương quốc sở hữu khoản chị em công huân tăng cao hàng đầu vào ngành nào là. [ 126 ] Các ngành chuyên dịch vụ dựa bên trên trí thức cũng tăng trưởng. [ 122 ] Để kiến tạo ra năng lực phòng ngự tự lực & tương hỗ tăng trưởng vương quốc, Malaysia thực thi tư hữu hóa 1 số ít cửa hàng quân sự chiến lược của chúng ta vào những năm 1970. Hành động tư hữu hóa xây cất ra ngành công nghiệp quốc phòng, tới năm 1999 thì tọa lạc bên dưới sự quản trị của Hội đồng công nghiệp quốc phòng Malaysia. nhà nước liên tục thôi thúc nghành nà & tính cạnh tranh đối đầu của chúng, tích cực và lành mạnh quảng bá công nghiệp quốc phòng. [ 127 ]Sở Khoa học, Công nghệ & Cách tân lao lý những chủ trương công nghệ trên Malaysia. Malaysia tọa lạc vào khoản những ngôi nhà xuất đi mập số 1 quốc tế về dòng thiết bị bán dẫn, dòng thiết bị điện tử, mẫu sản phẩm CNTT & tiếp thị quảng cáo. [ 35 ] Malaysia mở màn tăng trưởng lịch trình khoảng trống 1 cách riêng biệt trong năm 2002, [ 128 ] [ 129 ] & tới năm 2006, Nga đồng ý vận chuyển 1 nhân loại Malaysia lên Trạm thiên hà Quốc tế cũng như được xem là 1 hệ thống vào thương vụ làm ăn 18 đấu tranh tê Sukhoi Su-30MKM giá cả phổ biến tỷ đô la thân nhị phía. [ 130 ] nhà nước Malaysia góp vốn đầu tư thiết kế những vệ tinh thông qua công tác RazakSAT. [ 131 ]Người Malaysia cội Hoa được xem là gia thế bắt huyết quản kinh tế tài chính của Malaysia, vì thế vị thế & quyền lợi và nghĩa vụ của người ta Malaysia nơi bắt đầu Hoa cực kỳ to bên trên chính trường cũng cũng như vào kinh doanh thương mại, dạy dỗ [ 132 ]. Thống kê năm 2 nghìn mang lại nhìn thấy người ta Malaysia nơi bắt đầu Hoa chiếm hữu rộng 62 % CP bên trên đầu tư và chứng khoán Malaysia, mặc dầu quần chúng Malaysia nơi bắt đầu Hoa cướp không đầy 1/4 số lượng dân sinh [ 133 ]. Năm 2010, loài người Malaysia nơi bắt đầu Hoa chỉ đạo vào những nghành nghề dịch vụ thương mại & mậu dịch, tìm kiểm tra xê dịch 70 % kinh tế tài chính Malaysia. [ 134 ]

Cơ sở hạ tầng[sửa|sửa mã nguồn]

Malaysia sở hữu hạ tầng nằm trong dãy tăng trưởng số 1 trên châu Á. [ 135 ] Hệ thống cáp viễn thông chỉ đứng sau Nước Singapore trên Khu vực Đông Nam Á, có 4,7 triệu thuê bao điện thoại cảm ứng cố định và thắt chặt & bên trên 30 triệu thuê bao điện thoại cảm ứng thông minh. [ 136 ] [ 137 ] Malaysia với bảy cảng nước ngoài, cảng thiết yếu được xem là cảng Klang. Malaysia sở hữu 200 khu chế xuất cộng có những chuyên nghiệp trung tâm cũng như Khu Công nghệ Malaysia tuyệt Khu Công nghệ cao Kulim. [ 138 ] Trong thế hệ thực dân địa, sự tăng trưởng hầu hết tập trung chuyên sâu những thành thị hùng mạnh về bên kinh tế tài chính & trên những Khu Vực dựng nên côn trùng chăm sóc về bảo mật an ninh. tuy những Khu Vực vùng quê đc chú tâm quan trọng, tuy nhiên nhưng vẫn tụt hậu so sánh mang những khoanh vùng cũng như bờ Tây của Malaysia bán đảo. [ 139 ]Hệ thống đường đi bộ của Malaysia trải nhiều năm 98.721 kilômét ( 61.342 mi ) & sở hữu 1.821 kilômét ( 1.132 mi ) cao tốc. [ 93 ] Xa lộ lâu năm số 1 Malaysia được xem là xa lộ Nam-Bắc mang chiều lâu năm bên trên 800 kilômét ( 497 ngươi ) trường đoản cú biên cương có Xứ sở nụ cười Thái Lan tới biên cương mang Nước Singapore. Hệ thống đường đi bộ trên Đông Malaysia xoàng tăng trưởng rộng & sở hữu unique phải chăng rộng so sánh sở hữu Malaysia bán đảo. [ 140 ] Malaysia với 118 trường bay, vào ấy 38 mang đường sân bay đc lát. Hãng đường không vương quốc bắt đầu được xem là Malaysia Airlines, cung ứng chuyên dịch vụ đường không nước ngoài & quốc nội. Hệ thống đường tàu vì Chính phủ quản lý và vận hành, mang tổng chiều nhiều năm 1.849 kilômét ( 1.149 mi ). [ 93 ] Các mạng lưới hệ thống đường tàu nhẹ nhàng bên trên quá cao sở hữu bảng giá kha khá tốt & đc sài trên một số ít khu phố cũng như Kuala Lumpur. [ 141 ]Theo truyền thống lịch sử, chế tạo nguồn năng lượng trên Malaysia dựa trong dầu & dầu mỏ vạn vật thiên nhiên. [ 142 ] Quốc gia với hiệu suất phát điện 13 GW. [ 143 ] Tuy nhiên, Malaysia chỉ với dự phòng dầu lửa vạn vật thiên nhiên 33 năm, & dự phòng dầu 19 năm, vào lúc nhu yếu nguồn năng lượng đang được ngày càng tăng. Nhằm đối phó, cơ quan chính phủ tăng trưởng những Power nguồn nguồn năng lượng cải tạo. [ 142 ] 16 % Power nguồn cung điện năng tới từ bỏ thủy điện, 84 % vẫn còn lại tới tự nhiệt điện. [ 143 ] shop quốc hữu Petronas cơ quan chi phối ngành dầu khí Malaysia. [ 144 ]

Theo điều tra dân số năm 2010, dân số Malaysia là 28.334.135,[4] là quốc gia đông dân thứ 42 trên thế giới. Dân số Malaysia bao gồm nhiều dân tộc. Năm 2010, các công dân Malaysia chiếm 91,8% dân số,trong đó bumiputera là 67,4%,.[145] Theo định nghĩa trong hiến pháp, người Mã Lai là những tín đồ Hồi giáo thực hiện các phong tục và văn hóa Mã Lai. Họ đóng vai trò chi phối về mặt chính trị.[146] Thân thế Bumiputera cũng được trao cho các dân tộc bản địa, trong đó có người Thái, người Khmer, người Chăm và dân tộc bản địa tại Sabah và Sarawak. Những người Bumiputera phi Mã Lai chiếm hơn một nửa dân số bang Sarawak và hơn hai phần ba dân số bang Sabah.[93] Các nhóm thổ dân cũng hiện diện trên phần Malaysia bán đảo song với số lượng ít hơn nhiều, họ được gọi chung là Orang Asli.[147] Luật về cấp thân thế bumiputera khác biệt giữa các bang.[148]

Mật độ dân số tại Malaysia (người/km²)

Các nhóm thiểu số khác không có thân thế bumiputera chiếm một lượng khá lớn trong dân số. 24,6% dân số Malaysia có nguồn gốc Trung Quốc, trong khi những người có nguồn gốc Ấn Độ chiếm 7,3% dân số.[145] Người Hoa có lịch sử chi phối trong cộng đồng kinh doanh và thương mại, và chiếm đa số trong dân số đảo Penang, các thành phố George Town, Yong Peng, Kota Kinabalu, Cameron Highlands, Butterworth; cũng như chiếm khá lớn dân số Kuala Lumpur, Johor Bahru, … Người Ấn Độ nhập cư đến Malaysia vào cuối thế kỷ XIX.[149] Phần lớn cộng đồng người gốc Ấn Độ là người Tamil.[150]

Quyền công dân Malaysia không tự động cấp cho những người sinh ra tại Malaysia, song một trẻ em sinh tại ngoại quốc có cha mẹ là người Malaysia thì sẽ có quyền công dân Malaysia. Sở hữu quốc tịch kép không được phép tại Malaysia.[151] Công dân tại các bang Sabah và Sarawak trên phần đảo Borneo của Malaysia bị phân biệt với công dân của Malaysia bán đảo vì mục đích nhập cư. Mỗi công dân được cấp một thẻ nhận dạng chíp nhân trắc học thông minh được gọi là MyKad ở tuổi 12, và phải luôn mang theo thẻ.[152]

Trong hệ thống giáo dục tại Malaysia, mẫu giáo là không bắt buộc, giáo dục tiểu học 6 năm là bắt buộc, và giáo dục trung học 5 năm là tùy chọn.[153] Các trường học trong hệ thống tiểu học được phân thành hai loại: các trường tiểu học quốc gia dạy bằng tiếng Mã Lai, các trường thổ ngữ dạy bằng tiếng Hán hoặc tiếng Tamil.[154] Vào năm cuối trung học, các học sinh tham gia khảo thí Văn bằng giáo dục Malaysia.[155] Từ khi đưa vào chương trình dự khoa vào năm 1999, các học sinh hoàn thành chương trình 12 tháng tại các trường cao đẳng dự khoa có thể nhập học tại các đại học địa phương. Tuy nhiên, trong hệ thống dự khoa, chỉ 10% số chỗ dành cho các sinh viên phi bumiputera.[156]

Tỷ khẩu phần tử trận của trẻ em lọt lòng năm 2009 được xem là 6 ‰, & tuổi lâu trung bình trong năm 2009 được xem là 75 năm. [ 157 ] Với tiềm năng tăng trưởng Malaysia thành 1 nơi tới chuyến du lịch sức khỏe, 5 % chi phí tăng trưởng nghành cộng đồng của cơ quan chính phủ đc dành riêng mang lại chăm nom sức khỏe thể chất. [ 158 ] Dân số tập trung chuyên sâu trên Malaysia bán đảo [ 159 ] có trăng tròn triệu dân chúng vào giao động 28 triệu dân cư Malaysia. [ 35 ] 70 % dân cư ở trên đô thành. [ 93 ] Kuala Lumpur được xem là TP. hà Nội [ 93 ] & khu phố bự số 1 trên Malaysia, [ 160 ] cũng cũng như được xem là TT thương nghiệp & kinh tế tài chính béo. [ 161 ] Putrajaya được xem là 1 khu phố đc dựng nên mang mục tiêu từ bỏ năm 1999, & được xem là địa điểm đặt đại bản doanh của chính phủ nước nhà, [ 162 ] vì đa dạng nhánh hành pháp & tư pháp của cơ quan chính phủ liên bang gửi đến khu phố nào nhằm mục đích tránh kém sự đông đảo càng ngày càng cải thiện trên Kuala Lumpur. [ 163 ]Do sự nổi lên của những ngành công nghiệp dùng rộng rãi công tích, [ 164 ] ước lượng với bên trên tam triệu CN nhập cảnh trên Malaysia ; tức khoảng chừng 10 % dân sinh. [ 165 ]

Tôn giáo trên Malaysia ( 2010 )

 Hồi giáo (61.3%)

 Phật giáo (19.8%)

 Cơ Đốc giáo (9.2%)

 Hindu (6.3%)

 Tôn giáo truyền thống Trung Hoa (1.3%)

 Vô thần (0.7%)

 Khác (1.4%)

Hiến pháp Malaysia bảo vệ quyền hòa bình tôn giáo vào lúc xác lập Hồi giáo được xem là quốc giáo. [ 166 ] Theo số liệu từ bỏ Điều tra dân sinh & căn nhà sống năm 2010, mang sự tương liên tăng cao thân dân tộc bản địa & tôn giáo. Xấp xỉ 61,3 % dân sinh thực hành thực tế Hồi giáo, 19,8 % thực hành thực tế Phật giáo, 9,2 % thực hành thực tế Ki-tô giáo, 6,3 % thực hành thực tế Ấn Độ giáo & 1,3 % thực hành thực tế Nho giáo, Đạo giáo & những tôn giáo truyền thống lịch sử Trung Quốc. 0,7 % công bố được xem là dân chúng ko tôn giáo & 1,4 % vẫn lại thực hành thực tế những tôn giáo khác thường hay ko cung ứng thông báo như thế nào. [ bốn ] Trong lượng Fan Hâm mộ Hồi giáo, Fan Hâm mộ phái Sunni giật đa phần vào lúc Fan Hâm mộ Hồi giáo phi giáo phái được xem là đội đông vật dụng nhì có 18 %. [ 167 ]
Thánh đường Hồi giáo Sultan Salahuddin Abdul Aziz tại Shah Alam, Selangor.

Theo Hiến pháp, toàn bộ người Mã Lai được xem là người Hồi giáo.[166] Số liệu từ cuộc điều tra dân số năm 2010 cho thấy rằng 83,6% người Trung Quốc xác định bản thân là Phật tử, và một lượng lớn các tín đồ theo Đạo giáo (3,4%) và Ki-tô giáo (11,1%), cùng với một nhóm nhỏ người Hồi sinh sống tại các khu vực như Penang. Phần lớn người Ấn Độ theo Ấn Độ giáo (86,2%), với một thiểu số quan trọng xác định bản thân là tín đồ Ki-tô giáo (6,0%) hay Hồi giáo (4,1%). Ki-tô giáo là tôn giáo chiếm ưu thế trong cộng đồng bumiputera phi Mã Lai (46,5%), và thêm 40,4% xác định bản thân là người Hồi giáo.[4]

Người Hồi giáo có nghĩa vụ phải tuân theo phán quyết của các tòa án Syariah trong các vấn đề liên quan đến tôn giáo của họ. Các thẩm phán Hồi giáo được cho là theo trường phái pháp luật Shafi`i của Hồi giáo, madh’hab chính của Malaysia.[168] Quyền hạn của các tòa án Shariah bị giới hạn trong cộng đồng người Hồi giáo trong các vấn đề như kết hôn, thừa kế, ly dị, bội giáo, cải đạo. Các tội và vi phạm dân sự khác thuộc thẩm quyền của các tòa án công dân, các tòa án công dân không thụ lý các vấn đề liên quan đến thực hành Hồi giáo.[169]

Ngôn ngữ bắt đầu trên Malaysia được xem là giờ Malaysia, [ 93 ] trên đây được xem là 1 sắc thái tiêu chuẩn hóa của h Mã Lai. [ 170 ] Về bên lịch sử vẻ vang, giờ Anh được xem là ngôn từ hành chánh bên trên trong thực tiễn, giờ đồng hồ Mã Lai cướp lợi thế sau những cuộc bạo loạn sắc tộc năm 1969. [ 171 ] Theo Đạo luật ngôn từ vương quốc năm 1967, ” chữ quốc ngữ tiếp tục được xem là vần âm Rumi [ Latin ] : pháp luật nào là tiếp tục ko nghiêm cấm câu hỏi sài chữ Mã Lai, vẫn còn đc call thông dụng rộng được xem là chữ Jawi, so với quốc ngữ. ” [ 172 ]Tiếng Anh nhưng vẫn được xem là ngôn từ đồ vật nhị đang được sài, Đạo luật ngôn từ năm 1967 được cho phép dùng giờ đồng hồ Anh vào một số ít mục tiêu bắt đầu, [ 172 ] & giờ Anh đóng góp tầm quan trọng được xem là ngôn từ huấn luyện toán & công nghệ vào hàng loạt những ngôi trường công. [ 173 ] [ 174 ] Tiếng Anh Malaysia được xem là 1 hình dáng của giờ đồng hồ Anh bắt nguồn từ bỏ giờ đồng hồ Anh Anh. Tiếng Anh Malaysia đc sài thoáng rộng vào thanh toán giao dịch cộng mang giờ đồng hồ bồi bắt nguồn tự h Anh được xem là Manglish. nhà nước hạn chế bài toán sài giờ Mã Lai phi tiêu chuẩn. [ 175 ] [ 176 ]hầu hết ngôn từ dị biệt đc sài trên Malaysia, trên vương quốc nào là mang quả đât kể 137 đồ vật ngôn từ đang được sống sót. [ 177 ] Malaysia bán đảo sở hữu toàn cầu kể 41 ngôn từ vào lượng đấy. [ 178 ] Các bộ lạc địa phương trên Đông Malaysia với ngôn từ riêng rẽ của chúng ta, nó với mối liên hệ tuy nhiên thuận tiện nhận biết mang giờ Mã Lai. Tiếng Iban được xem là ngôn từ bộ lạc chủ yếu trên Sarawak vào lúc các dân chúng địa phương trên Sabah đề cập những ngôn từ Dusun. [ 179 ] Người Malaysia cội China hầu hết đề cập những tục ngữ sở hữu nguồn gốc xuất xứ tự những thức giấc Hoa Nam. Phương ngôn giờ đồng hồ Hán thông dụng số 1 trên Malaysia được xem là giờ đồng hồ Quảng Đông, giờ Triều Châu, giờ đồng hồ Quan thoại, giờ Phúc Kiến, giờ Khách Gia, h Hải Nam & giờ Phúc Châu. Phần lớn dân chúng nhắc giờ đồng hồ Tamil được xem là người ta Tamil, bọn họ được xem là team giật hầu hết vào hội đồng quần chúng. # Malaysia cội Ấn. Các ngôn từ Nam Á khác thường cũng đc đề cập thông dụng trên Malaysia, cộng mang giờ Vương Quốc của nụ cười. [ 93 ] Một con số nhỏ người Malaysia mang nguồn gốc xuất xứ da trắng & đề cập những ngôn từ bồi, cũng như giờ bồi Malacca dựa bên trên h Bồ Đào Nha, [ 180 ] & h Chavacano dựa bên trên h Tây Ban Nha. [ 181 ]
Malaysia được xem là 1 cộng đồng nhiều dân tộc bản địa, đa văn hóa & đa ngôn ngữ. Văn hóa bắt đầu của Quanh Vùng bắt nguồn từ bỏ những bộ lạc địa phương, cộng mang các quần chúng Mã Lai nhập cảnh sau ấy. Văn hóa Malaysia sống sót những ảnh hưởng tác động đáng chú ý từ bỏ văn hóa truyền thống China & văn hóa truyền thống Ấn Độ, bắt nguồn từ bỏ lúc Open ngoại thương. Các tác động ảnh hưởng văn hóa truyền thống Đặc biệt tới trường đoản cú văn hóa truyền thống Ba Tư, Ả Rập & Anh Quốc. Do cấu tạo của cơ quan chính phủ, cùng gắn thuyết khế ước cộng đồng, sở hữu sự đồng nhất văn hóa truyền thống ít nhất so với những dân tộc thiểu số. [ 182 ]Năm 1971, chính phủ nước nhà phát hành 1 ” Chính sách văn hóa truyền thống vương quốc “, xác lập văn hóa truyền thống Malaysia. Theo đấy, văn hóa truyền thống Malaysia bắt buộc dựa bên trên những dân tộc bản địa địa phương của Malaysia, hoàn toàn có thể kêt nạp những nhân tố tương thích trường đoản cú những văn hóa truyền thống kì cục, & rằng Hồi giáo bắt buộc đóng góp 1 tầm quan trọng vào đấy. [ 183 ] Nó cũng thôi thúc giờ Mã Lai sống quá cao rộng những ngôn từ nổi bật. [ 184 ] Sự can thiệp nà của cơ quan chính phủ trong văn hóa truyền thống khiến cho những dân tộc bản địa phi Mã Lai bất bình & cảm nhận thấy quyền hòa bình văn hóa truyền thống của bọn họ bị hạn chế đi. Các cộng đồng của địa cầu Hoa & toàn cầu Ấn đông đảo đệ trình những bị vong lục lên cơ quan chính phủ, kết tội cơ quan chính phủ chế định 1 chủ trương văn hóa truyền thống phi dân chủ. [ 183 ]Tồn tại 1 số ít mâu thuẫn tranh chấp văn hóa truyền thống thân Malaysia & những vương quốc hàng xóm, đặc biệt quan trọng được xem là Indonesia. Hai vương quốc với 1 di tích văn hóa truyền thống tương đương, với phổ biến phổ biến truyền thống lịch sử & khuôn khổ. Tuy nhiên, diễn ra mâu thuẫn tranh chấp về đa dạng vấn đề, tự những món nạp năng lượng mang đến tới quốc ca của Malaysia. Tại Indonesia với tình cảm can đảm và mạnh mẽ về câu hỏi đảm bảo di tích văn hóa truyền thống vương quốc. [ 185 ] nhà nước Malaysia & cơ quan chính phủ Indonesia với sự giao tiếp nhằm mục đích xoa nhẹ một số ít căng thẳng mệt mỏi bắt nguồn từ bỏ lặp lại văn hóa truyền thống. [ 186 ] Tình cảm nào ko nên được xem là táo tợn trên Malaysia, trên trên đây phần nhiều phần đông xác nhận rộng rãi giá cả văn hóa truyền thống được xem là của thường ngày. [ 185 ]Nghệ thuật truyền thống cuội nguồn Malaysia đa phần tập trung chuyên sâu vòng vo những nghành chạm khắc, dệt & bạc. [ 187 ] Nghệ thuật truyền thống cuội nguồn với khoanh vùng phạm vi từ bỏ các giỏ đan thủ công bằng tay trên chốn vùng quê mang đến tới ngân mức độ của những triều đình Mã Lai. Các đồ nghệ thuật thông dụng vao bao gồm dao găm ( kris ) trang sức đẹp, cỗ giã phân tử cau, vải vóc dệt batik & songket. Người địa phương trên Đông Malaysia khét tiếng có những mặt nạ bởi mộc. [ 50 ] Mỗi dân tộc bản địa sở hữu nghệ thuật và thẩm mỹ trình bày riêng không liên quan gì đến nhau, mang hạn chế sự lặp lại thân chúng ta. Tuy nhiên, nghệ thuật và thẩm mỹ Mã Lai biểu lộ một số ít ảnh hưởng tác động của Bắc Ấn Độ bởi vì ảnh hưởng tác động lịch sử dân tộc của Ấn Độ. [ 188 ]Nghệ thuật âm thanh & trình bày Mã Lai có vẻ như cũng như bắt nguồn tự Khu Vực Kelantan – Pattani sở hữu những tác động ảnh hưởng tự Ấn Độ, Trung Hoa, xứ sở của những nụ cười thân thiện & Indonesia. Âm nhạc dựa bên trên những nhạc cụ gõ, [ 188 ] thiết yếu hàng đầu vào đấy được xem là gendang ( trống ). Có tối thiểu 14 phong cách trống truyền thống lịch sử. [ 189 ] Trống & những nhạc cụ gõ truyền thống lịch sử khác lại đc làm cho tự những vật tư tự nhiên và thoải mái. [ 189 ] Âm nhạc về bên truyền thống cuội nguồn đc sài nhằm ship hàng mang đến đề cập một trong những điều, những event lưu niệm vòng dòng, & những lần cũng như vụ gặt. [ 188 ] Nó mỗi đc sài có tác dụng 1 giải pháp tiếp thị quảng cáo con đường nhiều năm. [ 189 ] Ở Đông Malaysia, những cỗ nhạc cụ bắt nguồn trường đoản cú cồng cũng như agung & kulintang đc dùng phổ cập vào những lần lễ cũng như tang lễ & hôn lễ. [ 190 ] Các cỗ nhạc cụ nào cũng phổ cập trên những Quanh Vùng bên cạnh cũng như trên Mindanao trên Philippines, Kalimantan trên Indonesia, & Brunei. [ 190 ]

Malaysia mạnh về truyền thống truyền miệng, loại hình này tồn tại từ trước khi văn bản xuất hiện tại khu vực, và tiếp tục tồn tại cho đến nay. Mỗi vương quốc hồi giáo Mã Lai hình thành các truyền thống văn học riêng, có ảnh hưởng từ các câu chuyện truyền miệng có từ trước và các câu chuyện đến cùng với Hồi giáo.[193] Tác phẩm văn học Mã Lai đầu tiên được viết bằng chữ Ả Rập. Bản văn Mã Lai đầu tiên được biết đến được khắc trên đá Terengganu, thực hiện vào năm 1303.[50] Văn học Trung Quốc và Ấn Độ trở nên phổ biến khi số người nói các ngôn ngữ này tăng lên tại Malaysia, và các tác phẩm xuất bản bản địa dựa trên ngôn ngữ từ các khu vực này bắt đầu được xuất bản vào thế kỷ XIX.[193] Tiếng Anh cũng trở thành một ngôn ngữ văn học phổ biến.[50] Năm 1971, chính phủ tiến hành bước đi nhằm hạn chế văn học bằng các ngôn ngữ khác. Văn học viết bằng tiếng Mã Lai được gọi là “văn học quốc gia của Malaysia”, văn học bằng các ngôn ngữ bumiputera khác được gọi là “văn học khu vực”, trong khi văn học viết bằng các ngôn ngữ khác được gọi là “văn học tầng lớp”.[184] Thơ Mã Lai có sự phát triển ở mức độ cao, sử dụng nhiều thể thơ, trong đó phổ biến là Hikayat, và pantun được truyền bá từ tiếng Mã Lai sang các ngôn ngữ khác.[193]

Ẩm thực của Malaysia phản chiếu đặc thù nhiều dân tộc bản địa của vương quốc. [ 194 ] phần lớn nền văn hóa truyền thống tới từ bỏ phía vào vương quốc & những khoanh vùng bao quanh sở hữu ảnh hưởng tác động bự tới có siêu thị nhà hàng Malaysia. Phần lớn ảnh hưởng tác động tới tự văn hóa truyền thống Mã Lai, Nước Trung Hoa, Ấn Độ, Thailand, Java, & Sumatra, [ 50 ] hầu hết được xem là bởi vương quốc được xem là 1 ứng dụng của bé mặt đường nguyên liệu cổ điển. [ 195 ] Ẩm thực Malaysia cực kỳ tương đương có nhà hàng Nước Singapore & Brunei, [ 196 ] & cũng sở hữu những đặc thù tương tự như sở hữu nhà hàng Philippines. [ 50 ] Các bang đặc biệt nhau với sự biến hóa về món nạp năng lượng. [ 196 ]
Các hiện ra chủ yếu của Malaysia trực thuộc chiếm hữu của cơ quan chính phủ & những chính đảng vào đồng minh cầm quyền, [ 197 ] [ 198 ] tuy nhiên 1 số ít đảng trái chiều phệ cũng mang hiện ra riêng rẽ, nó đc bán công khai cộng có những báo chí truyền thông chính quy. Sự phân loại sống sót thân truyền thông online trên nhì hệ thống của vương quốc. Truyền thông đặt trên Bán đảo xoàng xĩnh ưu tiến so với những Thông tin tới từ bỏ bên Đông, & kém cỏi coi những bang bên Đông cũng như được xem là các thực dân địa của Bán đảo. [ 199 ] Người ta đổ lỗi mang đến tiếp thị quảng cáo vào câu hỏi ngày càng tăng căng thẳng mệt mỏi thân Indonesia & Malaysia, sở hữu tới mang lại quần chúng. # dân Malaysia 1 logo bần về con người Indonesia. [ 200 ] Malaysia mang những nhật trình bởi giờ Mã Lai, giờ Anh, giờ đồng hồ Trung, & giờ đồng hồ Tamil. [ 199 ]
Cực Lạc tự tại Penang trăng đèn để chuẩn bị đón tết Trung Quốc.

Malaysia cử hành một số ngày lễ và lễ hội trong năm, một số là ngày lễ toàn liên bang, và một số là ngày lễ của riêng từng bang. Các lễ hội khác do các nhóm dân tộc đặc thù cử hành, và ngày lễ chính của mỗi nhóm dân tộc chính được tuyên bố là ngày nghỉ công. Ngày nghỉ quốc gia được cử hành trang trọng nhất là Hari Merdeka (ngày Độc lập) vào 31 tháng 8, kỷ niệm sự kiện Liên hiệp bang Malaya độc lập vào năm 1957.[50] Ngày Malaysia được cử hành vào ngày 16 tháng 9 để kỷ niệm sự kiện thành lập liên bang vào năm 1963.[201] Ngày nghỉ quốc gia đáng chú ý khác là ngày Lao động (1 tháng 5) và sinh nhật Quốc vương.[50]

Các ngày nghỉ Hồi giáo nổi bật do Hồi giáo là quốc giáo; Hari Raya Puasa (cũng gọi là Hari Raya Aidilfitri, tên tiếng Mã Lai của Eid al-Fitr), Hari Raya Haji (cũng gọi là Hari Raya Aidiladha, tức Eid ul-Adha), Maulidur Rasul (sinh nhật của Tiên tri), và các ngày lễ khác được cử hành.[50] Người Malaysia gốc Hoa tổ chức các lễ hội như tết Trung Quốc và các lễ hội khác liên quan đến tín ngưỡng Trung Quốc truyền thống. Tín đồ Ấn Độ giáo tại Malaysia tổ chức Deepavali, lễ hội ánh sáng,[166] trong khi Thaipusam là một nghi thức tôn giáo và khi đó xuất hiện việc người hành hương từ khắp nước hội tụ về động Batu.[202] Cộng đồng Ki-tô giáo Malaysia tổ chức hầu hết các ngày lễ mà các Ki-tô hữu ở những nơi khác cử hành, đáng chú ý nhất là lễ Giáng sinh và Phục sinh. Người dân tại Đông Malaysia cũng tổ chức một lễ hội gặt hái mang tên Gawai.[203]

Đường đua quốc tế Sepang trong Grand Prix Malaysia năm 2011, thu hút nhiều người hâm mộ tại Malaysia.
Các môn dáng thể thao phổ cập trên Malaysia bao gồm bóng đá, cầu lông, đoạn côn cầu, bóng mộc, tennis, bóng quần, võ công, cưỡi con ngựa, thuyền khơi, & ngã màn. [ 138 ] Bóng đá được xem là môn hình dáng thể thao phổ cập hàng đầu trên Malaysia & vương quốc đang được điều tra và nghiên cứu về năng lực ứng cử làm ruộng công ty ngôi nhà của Cúp bóng đá quốc tế năm 2034. [ 204 ] Các ải đấu cầu lông lôi cuốn dãy ngàn người theo dõi, & đề cập trường đoản cú năm 1948 thì Malaysia được xem là 1 vào tía vương quốc mỗi chiếm chức quán quân Thomas Cup. [ 205 ] Liên đoàn bóng mộc Malaysia đc ĐK trong năm 1997. [ 206 ] Các member của quân đội Anh Quốc mang môn bóng quần tới Malaysia, cuộc tranh tài tiên phong đc tổ chức triển khai trong năm 1939. [ 207 ] Thương Hội bóng quần Malaysia đc dựng nên trong vào ngày 25 mon 6 năm 1972. [ 208 ] Đội tuyển mẩu côn cầu phái nam vương quốc của Malaysia xếp hạng đồ vật 13 quốc tế trong mon 11 năm 2013. [ 209 ] Cúp Khúc côn cầu quốc tế dịp trang bị tía & đợt vật dụng 10 đc tổ chức triển khai trên Kuala Lumpur. [ 210 ] Malaysia cũng sở hữu mặt đường đua cơ chế một riêng rẽ được xem là Đường đua nước ngoài Sepang. Đường đua tổ chức triển khai giải Grand Prix tiên phong trong năm 1999. [ 211 ]Hội đồng Olympic Malaya đc dựng nên trong năm 1953, & đc IOC xác nhận trong năm 1954. Malaysia đợt tiên phong nhập cuộc Thế vận hội trong năm 1956 trên Melbourne. Hội đồng đc thay đổi thương hiệu hành Hội đồng Olympic Malaysia trong năm 1964, & nhập cuộc phần lớn những kỳ Thế vận hội nhắc trường đoản cú lúc sinh ra ( trừ Thế vận hội năm 1980 trên Moskva ). Số vận động viên Khủng số 1 nhưng mà Malaysia cử nhập cuộc Thế vận hội được xem là 57 vào Thế vận hội Mùa hè 1972. [ 212 ] Các vận động viên Malaysia đoạt đc tổng số sáu huy chương Thế vận hội, vào đấy sở hữu năm huy chương trên môn cầu lông. [ 213 ] Quốc gia tranh tài vào Đại hội hình dáng thể thao Thịnh vượng phổ thông nói từ bỏ năm 1950 có thương hiệu Malaya, & năm 1966 sở hữu thương hiệu Malaysia, đại hội mỗi đc tổ chức triển khai trên Kuala Lumpur trong năm 1998. [ 214 ] [ 215 ]

Liên kết ngoại trừ[sửa|sửa mã nguồn]

Chính phủ

Thông tin chung

Du lịch

Giáo dục

Source: https://chickgolden.com